To uczucie zna chyba każdy – nagle jedno ucho „przestaje słyszeć” tak, jak powinno. Głos rozmówcy staje się przytłumiony, dźwięki z otoczenia brzmią dziwnie, a w głowie pojawia się wrażenie lekkiego ucisku albo jakbyśmy słyszeli przez watę. Wrażenie zatkanego ucha potrafi wyprowadzić z równowagi, zwłaszcza jeśli nie ustępuje po kilku minutach. Co ciekawe, w wielu przypadkach nie musi być związane z infekcją czy czymś groźnym, ale zawsze warto przyjrzeć się temu bliżej. Czasem to sygnał, że w naszym organizmie dzieje się coś, czego wcześniej nie zauważyliśmy.
Nagromadzona woskowina – najbardziej niedoceniany winowajca
Jedną z najczęstszych przyczyn uczucia zatkania ucha jest nadmiar woskowiny. Choć wydzielina ta pełni ważną funkcję ochronną – zabezpiecza przewód słuchowy przed kurzem, bakteriami i grzybami – bywa, że organizm produkuje jej za dużo. Jeśli woskowina gromadzi się i twardnieje, może utworzyć tzw. korek woskowinowy, który skutecznie blokuje dźwięki docierające do błony bębenkowej.
Zatykanie ucha z powodu woskowiny często pojawia się po kąpieli lub prysznicu. Woda dostaje się do ucha, zmiękcza korek i powoduje jego „rozszerzenie”, co nagle wywołuje uczucie zatkania. Niektórzy próbują wtedy sięgać po patyczki higieniczne, co tylko pogarsza sprawę – korek może zostać wepchnięty jeszcze głębiej. Najlepszym rozwiązaniem jest wtedy wizyta u laryngologa, który szybko i bezboleśnie usunie przeszkodę, przywracając pełnię słuchu.
Problemy z trąbką Eustachiusza – dyskretny mechanizm, który czasem zawodzi
Trąbka Eustachiusza to cienki kanał łączący ucho środkowe z gardłem. Jej zadaniem jest wyrównywanie ciśnienia pomiędzy tymi przestrzeniami, dzięki czemu błona bębenkowa może swobodnie się poruszać. Jeśli jednak z jakiegoś powodu trąbka przestaje działać prawidłowo – na przykład z powodu infekcji górnych dróg oddechowych, alergii albo gwałtownej zmiany ciśnienia – może dojść do uczucia zatkanego ucha.
Taki stan często pojawia się podczas lotu samolotem, jazdy windą w wieżowcu albo podróży w góry. Ucho „przestaje działać”, a próby przełykania śliny czy ziewania przynoszą tylko częściową ulgę. U niektórych osób trąbka Eustachiusza jest z natury węższa lub bardziej podatna na zablokowanie – w takich przypadkach problem może powracać regularnie. Wtedy warto pomyśleć o konsultacji ze specjalistą, który oceni drożność kanału i zaproponuje leczenie lub odpowiednie ćwiczenia.
Infekcje ucha – kiedy w tle czai się stan zapalny
Wrażenie zatkanego ucha może być jednym z pierwszych objawów infekcji – zarówno zewnętrznego przewodu słuchowego, jak i ucha środkowego. W przypadku zapalenia ucha zewnętrznego, zwykle pojawia się też ból przy dotykaniu małżowiny, swędzenie albo uczucie wilgoci. Infekcje tego typu często wynikają z kąpieli w basenach czy jeziorach, gdzie woda może wprowadzać bakterie lub grzyby do przewodu słuchowego.
Z kolei zapalenie ucha środkowego, znane głównie z dzieciństwa, również może powodować nagłe pogorszenie słuchu. Dzieje się tak, gdy płyn zapalny gromadzi się za błoną bębenkową, blokując jej prawidłowe działanie. Infekcji często towarzyszy gorączka, pulsujący ból i ogólne osłabienie. W takich przypadkach nie ma co czekać – szybka diagnoza i leczenie (często antybiotykowe) są kluczowe, by uniknąć powikłań i przywrócić komfort słuchowy.
Przyczyny neurologiczne i psychosomatyczne – gdy ucho jest zdrowe, ale dźwięki i tak nie docierają
Zdarza się, że pacjent skarży się na uczucie zatkanego ucha, ale badania słuchu, przewodu słuchowego i ucha środkowego nie wykazują żadnych nieprawidłowości. W takich przypadkach warto poszukać przyczyny w układzie nerwowym lub… w psychice.
Stres, przewlekłe napięcie, lęki – to czynniki, które mogą wpływać na nasze postrzeganie dźwięków. Ucho może działać prawidłowo, ale mózg interpretuje bodźce dźwiękowe inaczej. Niektórzy opisują to jako wrażenie, że „coś uciska głowę” albo że „słyszą przez mgłę”. Czasem towarzyszy temu uczucie lęku, zawroty głowy lub szumy uszne. W takich sytuacjach pomocna bywa konsultacja neurologiczna lub psychologiczna, a także techniki relaksacyjne, które pozwalają organizmowi wrócić do równowagi.
Ciekawym przypadkiem są też zaburzenia przetwarzania słuchowego, które mogą występować u dzieci i dorosłych. Osoba słyszy dźwięki, ale ma trudności z ich interpretacją – co czasem bywa opisywane właśnie jako „przytłumienie” lub „zatkanie” słuchu.
Obserwuj własne ciało
Wrażenie zatkanego ucha to sygnał, którego nie warto ignorować. Choć często winna okazuje się banalna przyczyna, jak korek woskowinowy czy zmiana ciśnienia, niekiedy to pierwszy objaw poważniejszego problemu. Dlatego jeśli uczucie zatkania utrzymuje się dłużej niż kilka dni, towarzyszy mu ból, szum w uszach albo pogorszenie słuchu – warto udać się do lekarza. Wczesna diagnostyka może zapobiec wielu komplikacjom i przywrócić komfort na co dzień.
Dbanie o higienę uszu, ochrona przed wilgocią oraz reagowanie na sygnały z ciała – to proste rzeczy, które mogą uchronić nas przed dyskomfortem i problemami ze słuchem.